Mượn "Mắt bão" để bàn chuyện đời thường.

Người viết bài này đọc tác phẩm chuyển ngữ của page Lương Sinh Chúc Mộng.

03.01.2024.

---

Hôm nay tôi đọc xong “Mắt bão” của Đàm Thạch - một tác phẩm đam mỹ mạng Trung Quốc đề tài showbiz. Vốn dĩ ban đầu tôi đọc bộ này vì có tag “hỗ công” (tức hai người nam luân phiên vị trí) yêu thích của tôi, nhưng khi đọc đến chương 10, tôi biết nó sẽ trở thành một trong những bộ truyện mà tôi tâm đắc và đọc lại thêm nhiều lần.

“Mắt bão” là một câu chuyện về giới giải trí nhưng không hề giải trí, về một cuộc tình thầm lặng suốt mười năm, về những con người sứt sẹo cố vươn mình tới ánh sáng. Cốt truyện đan xen giữa quá khứ và hiện tại, cách tác giả khắc họa tình tiết và lời văn khiến tôi hình dung ra được cái “màu sắc điện ảnh” trong từng chương truyện. Nhưng lý do khiến tôi yêu thích nó, đơn giản vì nó là lý tưởng về “đời thường” trong mắt tôi.

Tôi cảm thấy, trong các loại đề tài mà tôi muốn viết, đời thường là thể loại thách thức nhất, bởi nó gắn liền với nếp sinh hoạt của con người. Đời thường trong mắt tôi luôn nhuộm một loại cảm quan mà tôi gọi là "khói lửa nhân gian", là sự chân chất mà hoàn cảnh cuộc sống tạo nên bản tính con người. Nó không uyên bác và hoài cổ như bối cảnh cổ xưa, không chập cheng và hỗn độn như những thời kỳ giao thoa, không ảo huyền và xa xăm như những bối cảnh Giả tưởng được tâm trí tạo nên. Đời thường là cái dung dị nhưng cũng mang nặng tính văn hóa nhất - lời ăn tiếng nói, phong tục tập quán, phông nền thời đại,... và nhất là sự đổi thay của thời gian.

Sự đặc biệt của thời gian trong “Mắt bão” không chỉ gói gọn trong cuộc tình thầm lặng kéo dài suốt mười năm của hai nhân vật chính, nhưng quãng thời gian ấy lại thể hiện sâu sắc nhất sự đổi thay cũng như bất định của con người. Lương Tư Triết từ Nham Thành lên Bắc Kinh sau biến cố khủng khiếp nhất đời, bị dồn đến chân tường, mất đi ánh hào quang và cả đoạn đường tương lai. Vào thời khắc tăm tối nhất, anh gặp Tào Diệp - cậu công tử bột sống trong nhung lụa, ngây thơ và thiên chân như khúc “Twinkle, Twinkle Little Star” cất lên giữa khu Nhân Tứ xập xệ.

Chỉ vỏn vẹn ba tháng tiếp xúc, vô tình lại trở thành niềm hoài cảm khó phai nhất trong lòng họ suốt mười năm. Mười năm sau, Lương Tư Triết đã không còn là cậu trai u ám và bén nhọn như con thú bị dồn vào đường cùng năm ấy, mà Tào Diệp cũng chẳng còn thơ ngây, vô tư lự như thiếu niên lòng đầy ánh sáng năm nào. Quỹ đạo số phận đẩy họ giao nhau tại một điểm, tình cờ và tréo ngoe hoán đổi cuộc đời họ. Lương Tư Triết trở thành biểu tượng đương thời của nền điện ảnh Hoa Ngữ, thành kẻ địch của giới truyền thông và bảo vật của cánh đạo diễn; trong khi Tào Diệp lui về phía sau làm thương nghiệp, chán chường và mắc kẹt trong tăm tối.

Mười năm sau, guồng quay của nhân duyên vẫn không dứt, họ lần nữa va vào nhau, hóa giải từng khúc mắc kẹt lại thuở thiếu thời. Lương Tư Triết mất mười năm cũng chẳng thể dằn lòng buông xuôi tình cảm; Tào Diệp mất mười năm để chui ra khỏi chiếc kén cậu dựng nên để bảo vệ bản thân sau những mất mát. Thứ tình yêu thầm kín ấy thực sự giống như “Mắt bão” - dẫu xung quanh vần vũ cuồng quay, thì nơi mắt bão vẫn tĩnh lặng như cách họ vẫn luôn dâng hiến và bao bọc người kia.

Lương Tư Triết là ánh trăng sáng của quần chúng khán giả, là dằm trong tim Tào Diệp, cũng là hình tượng đẹp đẽ nhất trong lòng tôi. Không chỉ rung cảm với anh dưới danh nghĩa độc giả, tôi còn đồng cảm với anh ở phương diện tác giả. Trong "Mắt bão" có một đoạn anh độc thoại nội tâm thế này: "Khi mỗi bộ phim đóng máy anh đều sẽ có một cảm giác trống rỗng mất mát vô cớ, rời khỏi cuộc sống đầy ắp và phong phú của nhân vật, rơi vào cuộc sống nhìn như náo nhiệt thật ra cực kỳ nhàm chán của mình, cảm giác tương phản này không hề khiến người ta vui sướng." Đọc những dòng đó, tôi cảm thấy tâm tư mình đã bị vạch trần bởi người đồng cảnh ngộ. Tôi đọc và viết vốn là để mượn chữ nhập vai, dùng câu từ mà sống cuộc đời của người khác. Trong quá trình viết, tôi thực sự tận hưởng cuộc sống của họ, tìm tòi suy nghĩ và khai phá tâm hồn họ, sống cùng với họ. Nên khi viết xong một thứ gì đó, tôi sẽ lại rơi vào khoảng hẫng, trống rỗng và nuối tiếc. Cảm giác đấy giống như khi kết thúc một mối quan hệ, chia tay trong hòa bình. Như bừng tỉnh khỏi một giấc mộng đẹp, trở về với hiện thực và đối mặt với một bản thân nhàm chán.

Nhưng Lương Tư Triết không cần sống trong mơ, vì ở hiện thực sau này anh có Tào Diệp. Cách Lương Tư Triết yêu lặng lẽ đến nhói lòng, mà cách Tào Diệp yêu lại là sự hy sinh đến mức khờ dại. Tình cảm của cậu là chiếc hộp Pandora bị cậu phủ bụi và ném vào một góc, chẳng muốn ngó ngàng. Cậu bị cái bóng của cha mình phủ lên, sợ rằng sẽ trở thành người như ông - nên cậu liên tục lùi lại, tìm mọi cách để trốn chạy và phủ định rằng mình đã yêu Lương Tư Triết từ quãng thời gian ở phố Nhân Tứ năm nào. Phải nặng lòng đến mức nào mới có thể yêu một người trong vô thức suốt mười năm, và thật dại khờ làm sao khi mười năm sau mới nhận ra tình cảm ấy. Đàm Thạch gần như đã lột tả sự day dứt ấy đến mức đọc xong câu chuyện, tất cả những gì tôi cảm thấy là sự vẹn tròn.

Mượn lời Lương Tư Triết để kết lại cuộc tình mười năm này:

“Cuối cùng tôi muốn cảm ơn người yêu của tôi, cảm ơn em yêu anh,” Anh hơi giơ cúp lên, nhìn Tào Diệp dưới sân khấu, “Sau này hãnh diện và thất vọng, cúp thưởng và cuộc đời anh đều chia sẻ cùng em.”